Thoát vị đĩa đệm cột sống là một trong những bệnh lý cơ xương khớp phổ biến hiện nay, không chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà ngày càng trẻ hóa do thói quen sinh hoạt thiếu khoa học. Vậy nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm là gì? Làm sao để nhận biết sớm và chủ động phòng ngừa hiệu quả?
🧠 1. Tổng quan vấn đề
a. Thoát vị đĩa đệm là gì?
• Là tình trạng nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống bị đẩy ra ngoài qua vòng bao xơ bị rách, từ đó ép vào dây thần kinh hoặc tủy sống, gây đau và ảnh hưởng đến chức năng vận động .
• Có thể xảy ra ở cổ, lưng, nhưng thường gặp nhất ở vùng thắt lưng L4‑L5 và cột sống cổ .
b. Các giai đoạn phát triển bệnh:
1. Giai đoạn 1: Đĩa đệm biến dạng nhẹ, chưa rách vòng xơ — triệu chứng nhẹ, khó phát hiện.
2. Giai đoạn 2: Vòng xơ rách một phần, nhân nhầy bắt đầu phình ra.
3. Giai đoạn 3: Vòng xơ rách hoàn toàn—nhân nhầy thoát ra ngoài, chèn rễ thần kinh.
4. Giai đoạn 4: Chèn ép kéo dài, gây đau dữ dội và tiềm ẩn biến chứng nghiêm trọng .
🔍 2. Nguyên nhân thường gặp
• Tuổi tác và thoái hóa tự nhiên làm mất nước, bào mòn đĩa đệm theo thời gian.
• Yếu tố di truyền và một số bệnh cột sống bẩm sinh như gù, vẹo, gai đôi.
• Lối sống thiếu lành mạnh: ít vận động, ngồi lâu, đứng lâu, mang vác nặng.
• Tư thế sai trong sinh hoạt: ngồi cong, mang giày cao gót, nhấc vật sai cách.
• Thừa cân/béo phì gây áp lực lớn lên cột sống .
⚠️ 3. Dấu hiệu & biến chứng cần lưu ý
a. Dấu hiệu nhận biết:
• Đau cổ/lưng âm ỉ hoặc dữ dội, có khi lan xuống vai, cánh tay hoặc chân.
• Tê bì, ngứa ran vùng chi.
• Ở cổ: đau chẩm, lan từ gáy đến vai, tay; kèm chóng mặt, chảy nước mắt khi ngáp, hạn chế vận động cổ .
b. Biến chứng nguy hiểm:
• Hẹp ống sống: đau vùng vai, yếu cơ.
• Chèn ép tủy dẫn đến bại liệt vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời .
🛠 4. Chẩn đoán và điều trị
a. Phương pháp chẩn đoán:
• Khám lâm sàng: test chức năng thần kinh, phản xạ, trương lực cơ.
• Chẩn đoán hình ảnh: X‑quang, CT-scan, MRI… giúp xác định vị trí, mức độ thoát vị .
b. Điều trị phổ biến:
• Nội khoa: dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, vật lý trị liệu, châm cứu, trị liệu thần kinh cột sống.
• Ngoại khoa: phẫu thuật khi có biểu hiện nặng, chèn ép thần kinh nghiêm trọng .
🛡 5. Cách phòng ngừa hiệu quả
• Giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng, nâng vật—tránh cong gù, cúi khom sai tư thế.
• Tập thể dục đều đặn, vận động cột sống nhẹ nhàng để duy trì độ linh hoạt.
• Kiểm soát cân nặng tránh thừa cân làm áp lực lên cột sống.
• Chọn đệm, ghế phù hợp, tránh nằm hoặc ngồi quá lâu.
• Tránh mang giày cao gót thường xuyên, đặc biệt ở phụ nữ .
✅ Kết luận
• Nếu bạn có các triệu chứng như đau, tê bì hay bất tiện trong vận động vùng cổ/lưng, nên đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác qua MRI hoặc CT.
• Điều trị kịp thời sẽ ngăn ngừa biến chứng nặng, trong đó có nguy cơ bại liệt nếu chèn ép tủy.
• Hãy xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh, duy trì tư thế đúng và vận động đều đặn để bảo vệ cột sống của mình lâu dài.
☎️ Gọi ngay 0911.365.115 để được bác sĩ tư vấn
🥰 Câu Lạc Bộ Bác Sĩ Gia Đình kính chúc bạn và gia đình “SỐNG KHOẺ MỖI NGÀY”
👉 Truy cập nhóm Zalo để hiểu thêm về sức khoẻ: https://zalo.me/g/tspzfb498
